Przejdź do treści Przejdź do stopki Przejdź do treści bocznej
baza
dobrych praktyk
Baner projektu

Diagnoza sytuacji „na wejściu”

Na terenie Gminy Oborniki Śląskie funkcjonują dwa przedszkola, jeden zespół szkolno- przedszkolny, 4 szkoły podstawowe z oddziałami przedszkolnymi i jeden żłobek miejski. Do 2018 roku na terenie Gminy nie realizowano zajęć wczesnego wspomagania rozwoju w żadnej z tych placówek. Oznaczało to, że dzieci, którym wydano opinię WWR nie miały dostępu do zajęć na terenie gminy. Gmina Oborniki Śląskie jest gminą miejsko-wiejską, stąd dostępność do wysokiej jakości wsparcia była mocno ograniczona. Bardzo często dzieci z niepełnosprawnościami obejmowano specjalistycznymi oddziaływaniami dopiero w momencie realizacji obowiązku przedszkolnego lub szkolnego. Dodatkowym utrudnieniem był fakt wydłużonego procesu diagnozy i konieczność otrzymania stosownych dokumentów uprawniających do otrzymania wsparcia w systemie edukacji. Sytuacja ta była na tyle niekorzystna, że nie wspierano dzieci w okresie najbardziej plastycznym i podatnym na oddziaływania co znacząco wydłuża okres pobytu w terapii i zmniejsza szansę na skuteczność oddziaływań.
Brak specjalistycznego wsparcia na terenie gminy obciążał rodziców dużymi kosztami związanymi z dowozem dzieci do specjalistycznych ośrodków świadczących usługi WWRD w gminach ościennych.

Proces rekrutacji do placówek wykazał potrzebę organizowania wsparcia ponieważ do systemu edukacji trafiały dzieci z niepełnosprawnościami. Było to podstawa do uruchomienia żłobka integracyjnego oraz gminnego zespołu WWRD.

Opis innowacji

Momentem przełomowym dla rozwinięcia specjalistycznego wsparcia na terenie gminy dzieci, którym wydano opinię WWR, okazała się decyzja o budowie  żłobka w Obornikach Śląskich. Pojawiła się szansa na stworzenie bazy lokalowej, w której będą warunki do udzielania wielospecjalistycznego wsparcia dzieci.

Decyzja o tym, że będzie to żłobek integracyjny została poparta wywiadem środowiskowym. Już w pierwszym roku działalności od września 2018 r. żłobek przyjął sześcioro dzieci  z niepełnosprawnościami, a wsparciem specjalistów otoczył łącznie trzynaścioro dzieci (dzieci były w trakcie diagnostyki).

Bardzo szybko okazało się, że baza lokalowa żłobka nie jest w pełni wykorzystywana, ponieważ dzieci uczęszczające do żłobka nie korzystają z sal do terapii przez cały dzień, bo ich pobyt w żłobku to również czas posiłków, leżakowania, pielęgnacji itd.

Okazało się, że po opuszczeniu żłobka dzieci nie mogą kontynuować zajęć na terenie gminy ze względu na braki lokalowe i personalne w przedszkolach.

W 2018 roku przy Szkole Podstawowej nr 2 w Obornikach Śląskich powstał Zespół WWRD, w skład którego weszli specjaliści zatrudnieni w szkole oraz specjaliści zatrudnieni w żłobku. Zajęciami WWRD objęto dodatkowo jedenaścioro dzieci uczęszczających do przedszkoli na terenie gminy Oborniki Śląskie. Pierwotnie zajęcia odbywały się tylko w żłobku – specjaliści ze szkoły korzystali z bazy lokalowej żłobka. Obecnie lokalowa baza terapeutyczna została powiększona o dodatkową salę w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Obornikach Śląskich i w Szkole Podstawowej nr 2. Dzięki tym działaniom terapeuci udzielają wsparcia możliwie najbliżej miejsca pobytu dziecka.

Działania podjęte przez gminny zespół WWRD sprawiły, że do systemu wsparcia trafiły dzieci z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym. Wcześniej rodzice dzieci byli zmuszeni do dokonywania wyborów związanych z rezygnacji z aktywności zawodowej na rzecz usprawniania dzieci poza środowiskiem gminnym. 

Opis procesu wdrożenia innowacji

Punktem zmiany w Obornikach Śląskich w rozwinięciu specjalistycznego wsparcia na terenie gminy dzieci, którym wydano opinię WWR, była decyzja o budowie  żłobka w Obornikach Śląskich, który powstałe w 2018 roku. Umożliwiło to na na powstanie bazy lokalowej, w której były stworzone warunki do udzielania wielospecjalistycznego wsparcia dzieci. Zmniejszenie ilości zajęć prowadzonych w żłobku umożliwiło udostępnienie sal terapeutycznych dwóm szkołom podstawowym do prowadzenia zajęć dla uczniów w zakresie rewalidacji. Wszystkie działania były oddolną inicjatywą dyrektorów, zespołu specjalistów i uzyskały aprobatę organu prowadzącego

Również w  2018 roku przy Szkole Podstawowej nr 2 w Obornikach Śląskich powstał Zespół WWRD, w skład którego weszli specjaliści zatrudnieni w szkole oraz specjaliści zatrudnieni w żłobku. Zajęciami WWRD objęto dodatkowo jedenaścioro dzieci uczęszczających do przedszkoli na terenie gminy Oborniki Śląskie. Pierwotnie zajęcia odbywały się tylko w żłobku – specjaliści ze szkoły korzystali z bazy lokalowej żłobka. Obecnie lokalowa baza terapeutyczna została powiększona o dodatkową salę w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Obornikach Śląskich i w Szkole Podstawowej nr 2.

Na przestrzeni lat ilość dzieci uczęszczających do gminnych przedszkoli i żłobka wyglądała następująco:

Lata Przedszkola i oddziały
przedszkolne w szkołach
Żłobek
2018 625 135
2019 657 135
2020 663 135
2021 748 135
2022 798 135
2023 815 135

Źródło: arkusze organizacyjne pracy szkoły/przedszkola, rejestr żłobków.

Liczba dzieci objętych wsparciem WWRD od 2018 do 2023 roku – wykazy SIO wraz z kwotą subwencji (nie obejmuje dzieci objętych zajęciami WWRD - za życiem i dzieci wprowadzonych do systemu po 30 września):

Lata Liczba dzieci Kwota subwencji
2018 2 9 171,38
2019 6 27 916,39
2020 13 64 338,94
2021 22 111 585,64
2022 27 135 609,77
2023 25 145 021,93

Rezultaty wdrożenia innowacji

Działania podjęte przez gminny zespół WWRD sprawiły, że do systemu wsparcia trafiły dzieci z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym. Wcześniej rodzice dzieci byli zmuszeni do dokonywania wyborów związanych z rezygnacji z aktywności zawodowej na rzecz usprawniania dzieci poza środowiskiem gminnym.

Ilość dzieci z niepełnosprawnościami uczęszczających do przedszkoli i wykazanych w SIO w Obornikach Śląskich, kwota subwencji w zł. w tym: wczesne wspomaganie, niepełnosprawność, autyzm i niepełnosprawność sprzężona (nie obejmuje dzieci uczęszczających do żłobka):

Lata Liczba dzieci Kwota subwencji w zł
2018 4 76 864,91
2019 10 149 219,74
2020 13 118 072,55
2021 29 353 399,82
2022 41 615 146,97
2023 37 658 813,92

W latach 2018 -2023 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Trzebnicy wydała opinie WWRD dzieciom z terenu Gminy Oborniki Śląskie w ilości:

  • 2018 – 12 opinii,
  • 2019 – 6 opinii,
  • 2020 – 8 opinii,
  • 2021 – 18 opinii,
  • 2022 – 16 opinii,
  • 2023 -13 opinii – stan na dzień 15.11.2023r.

Biorąc pod uwagę ilość dzieci otoczonych wsparciem w ramach WWRD w Gminie Oborniki Śląskie można wnioskować, że znacząco odciążona została PPP w Trzebnicy.

Nakłady poniesione na wdrożenie innowacji

Szacowane koszty w podziale na:

  • Budowa żłobka - koszt poniesiony przez Gminę Oborniki Śląskie (wykonanie budżetu żłobka na wydatki inwestycyjne Paragraf 6050 2018 r.) – 4 202 747,71 zł., dofinansowanie na budowę z programu Maluch 2018 – 1 350 000 zł., dofinansowanie w łącznej kwocie 800 000 zł. z regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2014 – 2020 w ramach działania 8.4 Godzenie Życia Zawodowego i Prywatnego.
  • w tym koszt wyposażenia sal do terapii nie przekroczył 30 000 zł.
  • Bieżące wydatki roczne na zatrudnienie specjalistów w żłobku to  ok. 139 066,00  zł

Koszt zatrudnienia w specjalistów w szkole/przedszkolu jest trudny do oszacowania ponieważ specjaliści wypełniają tez inne obowiązki poza WWRD – są nauczycielami wspomagającymi, pedagogami, psychologami, nauczycielami/ logopedami itd.

Zalecenia dla instytucji zainteresowanych wdrożeniem

Działania WWRD i WWRD (za życiem) mają na celu niwelowanie deficytów rozwojowych u dzieci przez wielospecjalistyczne, zintegrowane działania terapeutyczne. Organizowanie ich blisko miejsca zamieszkania sprzyja zwiększeniu dostępności do tych zajęć, a organizowanie ich w miejscu pobytu dziecka (żłobek, przedszkole) ma wpływ na funkcjonowanie całych rodzin oraz zwiększa szanse aktywizacji zawodowej rodziców i opiekunów. Wdrożenie specjalistycznych oddziaływań już od pierwszych chwil stwierdzenia niepełnosprawności sprzyja większej efektywności oddziaływań terapeutycznych, co przekłada się na jakość funkcjonowania dziecka w przyszłości oraz zwiększa jego szanse na realizację obowiązku szkolnego w placówkach ogólnodostępnych. 
Działania związane z wykorzystaniem zasobów  niezbędnych do prowadzenia oddziaływań w ramach  WWRD związanych z posiadaniem  przez w/w podmioty specjalistycznych gabinetów terapeutycznych oraz zasobów ludzkich - terapeutów, wpływa na lepsze wykorzystanie bazy lokalowej oraz jednorodne i  spójne działania wszystkich specjalistów pracujących na rzecz dziecka i jego rodziny. Interdyscyplinarny model pracy, powoduje iż na każdym poziomie oddziaływania mają jednorodny charakter.

Poprzez działania podjęte przez Oborniki Śląskie działania zwiększono identyfikowalność dzieci z niepełnosprawnościami. Wpływ na to pośrednio zwiększenie ilości dzieci w systemie, jednak kluczowe znaczenie mają przedsięwzięcia Obornik Śląskich:

  • poprawa jakości obserwacji rozwoju dzieci już od etapu żłobka – więcej dzieci szybciej trafia do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej,
  • wprowadzenie badań przesiewowych w żłobku,
  • zwiększenie świadomości rodziców dzięki szerszemu dostępowi do informacji na temat prawidłowego rozwoju dziecka.
  • poszerzenie kompetencji specjalistów w tym psychologów, pedagogów, pedagogów specjalnych, logopedów i fizjoterapeutów zatrudnionych w żłobku, przedszkolach, zespołach o dodatkowe kwalifikacje np. integracja sensoryczna, komunikacja alternatywna, terapia ręki, TUS, biofeedback, fizjoterapia skolioz, NTD Bobath, neurologopedia itp.
  • dobry odbiór działań specjalistów w środowisku lokalnym, poprawa zaufania do specjalistów.
Baner projektu