Przejdź do treści Przejdź do stopki Przejdź do treści bocznej
baza
dobrych praktyk
Baner projektu

Diagnoza sytuacji „na wejściu”

Wyniki egzaminacyjne uzyskiwane przez uczniów obu szkół są corocznie bardzo wysokie. W latach 2019-21 Średni wynik egzaminu ósmoklasisty w szkołach podstawowych dla dzieci i młodzieży ze wszystkich trzech przedmiotów (język polski, język angielski i matematyka) był największy w grupie porównawczej. W przypadku matematyki były to za każdym razem wartości maksymalne w polskich gminach. (źródła: https://mapa.wyniki.edu.pl/MapaEgzaminow/ oraz https://smup.gov.pl)

Funkcjonowanie szkoły niepublicznej jest niezależne od Miasta. Otrzymuje ona jedynie dotację, której wysokość wynika z ustawy. Sama prowadzi nabór, ustala wewnętrzną organizację, wybiera i zatrudnia nauczycieli, wdraża procedury wynikające z nadzoru pedagogicznego – w tym działania gwarantujące jakość procesu nauczania. Tym samym uzyskane efekty nie wynikają z działania jednostek samorządowych.

Inaczej jest w przypadku szkoły prowadzonej przez Miasto. W tym przypadku efekt wynika wprost z działań szkoły i samorządu. O ile szkoła niepubliczna może wybierać uczniów uczęszczających do niej (jest autonomiczna w zakresie naboru) o tyle szkoła publiczna musi zapewnić edukację każdemu uczniowi zamieszkałemu w obwodzie. Do szkół niepublicznych zazwyczaj uczęszczają uczniowie, których rodzice są majętni i/lub przykładają większą niż przeciętnie wagę do nauki. To przekłada się na wyniki egzaminacyjne i w konsekwencji mogą być wyższe niż w szkołach, do których musi być przyjęty każdy uczeń. W Podkowie Leśnej uczniowie obu szkół osiągają bardzo wysokie wyniki na egzaminach.

W poniższej tabeli zaprezentowano średnie wyniki egzaminu ósmoklasisty uzyskane w roku 2022 przez uczniów w grupach.

  Język polski Język angielski Matematyka
Podkowa Leśna 78,74 87,97 84,22
szkoła prowadzona przez Miasto 77,26 81,30 77,67
szkoła niepubliczna w Mieście 80,11 94,64 90,21
powiat grodziski 66,22 79,20 66,72
województwo mazowieckie 63,83 71,61 62,11

Jakość funkcjonowania szkół doceniają mieszkańcy Podkowy Leśnej i okolicznych gmin. Współczynnik skolaryzacji netto dla Miasta jest największy na Mazowszu i wynosi 200 (rok 2022). Oznacza to, że liczba uczniów w szkołach podstawowych na terenie Miasta jest dwukrotnie większa od liczby ludności w wieku 7-14 lat. Na tle innych gmin w Polsce Miasto zajmuje drugą lokatę po gminie Koszarawa (pow. żywiecki), w której siedzibę ma duży podmiot organizujący edukację domową (na terenie tej gminy do szkoły prowadzonej przez JST uczęszcza 100 uczniów a do szkół dwóch szkół niepublicznych ponad 650).

Efekty uzyskany jest przez Miasto przy zapewnieniu racjonalnego finansowania oświaty. Koszt jednostkowy edukacji ucznia w szkole podstawowej dla dzieci i młodzieży prowadzonej przez gminę w roku 2022 wyniósł 17 747 zł. Wartość ta jest zbliżona do średniej w Polsce.
Znaczący udział uczniów uczęszczających do szkoły niepublicznej w liczbie uczniów szkół podstawowych w Mieście spowodował, że Koszt jednostkowy edukacji ucznia w szkole podstawowej dla dzieci i młodzieży (obejmujący wszystkich uczniów szkół w Mieście) był znacząco niższy i wyniósł 13 470 zł.

Opis innowacji

Przede wszystkim należy podkreślić dobrą współpracę między miastem a szkołą. Szkołą jest dobrze wyposażona i zadbana. Dobre warunki zdecydowanie sprzyjają nauce. Z drugiej strony szkoła angażuje się w ambitne, nowoczesne projekty edukacyjne. W ostatnim czasie, po kilku latach wytężonej pracy udało jej się uzyskać certyfikat Szkoły Uczącej się. Tym samym, zewnętrzni eksperci potwierdzili umiejętności nauczycieli w zakresie stosowania metod oceniania kształtującego. Szkoła na bieżąco dokonuje ewaluacji swoich działań, diagnozuje uczniów (np. Trzecioteścik wydawnictwa Operon) dzięki czemu nauczyciele mają informacje nad czym pracować. Oferta zajęć edukacyjnych dostępnych w szkole jest szeroka i dostosowana do potrzeb uczniów. Obejmuje zarówno oddziały dwujęzyczne, jak i gamę zajęć wyrównawczych. 
Szkoła podstawowa prowadzona przez Miasto to po prostu dobra szkoła, zapewniająca uczniom możliwości uczenia się. Wyniki egzaminów i liczba uczniów dojeżdżających z okolicznych gmin pokazuje, że funkcjonowanie obok elitarnej szkoły niepublicznej nie spowodowało „ucieczki” najlepszych. Wręcz przeciwnie szkoła prowadzona przez Miasto dotrzymuje kroku gwarantując wszystkim mieszkańcom doskonałe przygotowanie do egzaminów zewnętrznych.
Kluczem do tego sukcesu wydaje się być przywództwo edukacyjne – skuteczne kierowanie szkołą przez dyrektora i praca zespołu nauczycieli. Wdrożenie (nawet częściowe) oceniania kształtującego (potwierdzone w Podkowie Leśnej certyfikatem Szkoły uczącej się) wymaga dużego zaangażowania nauczycieli. Znacząco zmienić się musi nie tyle sposób wystawiania ocen, co sposób formułowania celów lekcji. Konieczne jest również systematyczne przechodzenie od nauczania ku uczeniu się. Wiąże się to z przejmowaniem przez uczniów odpowiedzialności za swój rozwój.

Wiele badań pokazuje jednak, że jest to bardzo skuteczny sposób prowadzący do długotrwałego rozwoju poszczególnych uczniów i całej społeczności.

Zalecenia dla instytucji zainteresowanych wdrożeniem

Podkowa Leśna wydaje się być dobrym przykładem samorządu, w którym wysoki kapitał społeczny mieszkańców został wykorzystany i znalazł swój wyraz w wynikach uzyskiwanych przez uczniów.
Wdrożenie oceniania kształtującego wymaga determinacji i konsekwencji przez wiele lat. Wiąże się bowiem ze zmianą nawyków nauczycieli, którzy szczególnie w początkowym okresie, muszą wykonać znacząco większą pracę. Konieczne jest również przekonanie do tego rodziców i właściwe pokierowanie uczniami. Nie da się tego zadekretować i wdrożyć jedną decyzją. Trzeba zbudować zespół nauczycieli, którzy sami są na tyle przekonani do metody, by przekonać do niej rodziców i uczniów.
Kluczem do tego sukcesu jest dobre przywództwo edukacyjne: właściwe stawianie celów i skuteczne, bieżące zarządzanie placówką i dobra współpraca między wszystkimi podmiotami odpowiedzialnymi za funkcjonowanie edukacji.
Przykład Miasta pokazuje, jak ważną rolę w systemie edukacji pełni dyrektor – lider szkoły. Można wręcz zaryzykować stwierdzenie, że dla rozwoju szkoły nie ma nic bardziej istotnego niż przywództwo kompetentnego lidera i stabilne wsparcie organu prowadzącego.

Baner projektu