Komunikacja rowerowa w polskich miastach borykała się z wieloma barierami. Udział ruchu rowerowego w ogólnej liczbie podróży miejskich nie przekraczał 1 – 2%. W ostatnich kilkunastu latach stan rzeczy się zmienia. Rozbudowywane są trasy rowerowe, tworzy się standardy techniczne, buduje parkingi rowerowe, zatrudnia oficerów rowerowych. Wrocław był również jednym z pierwszych miast w Polsce, które wprowadziło system rowerów miejskich. System ten umożliwia wypożyczenie roweru na czas określony przez użytkownika i jest bardzo popularny wśród mieszkańców miasta. Instytucja roweru miejskiego utworzyła nową jakość: żeby poruszać się po mieście rowerem, nie trzeba go już kupować lub przywozić do miasta. Wystarczy go po prostu wypożyczyć. Wrocław inwestuje w rozwój ścieżek rowerowych. W 2021 roku miasto wydało 30 milionów złotych na budowę nowych ścieżek rowerowych i modernizację istniejących. Wrocław ma obecnie około 400 km ścieżek rowerowych, a w planach jest ich dalszy rozwój. Wrocławskie ścieżki rowerowe są dobrze oznakowane i bezpieczne dla rowerzystów.

8 czerwca 2011 roku prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz otworzył oficjalnie wypożyczalnię rowerów miejskich. Ruszył system Wrocławskich Rowerów Miejskich. Operatora systemu miasto wyłoniło w przetargu rozstrzygniętym klika miesięcy wcześniej. Jest nim firma Nextbike Polska, która zajmuje się pełną obsługą Wrocławskiego Roweru Miejskiego: jego utrzymaniem oraz serwisowaniem. System bezobsługowych wypożyczalni rowerów miejskich Nextbike działa w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Nowej Zelandii i na Łotwie. We Wrocławiu z założenia będzie czynny przez 9 miesięcy w roku od marca do listopada. Natomiast w praktyce rowery będą jeździły po mieście tak długo (lub tak szybko) jak pozwolą na to warunki atmosferyczne. 

W systemie dostępnych jest obecnie 125 rowerów w 17 stacjach (załącznik nr 3 i 4). Miasto zakupiło 140 rowery, pozostałe są rezerwą na wypadek uszkodzenia lub kradzieży. Wrocławski Rower Miejski waży 14 kg, ma trzy przerzutki, hamulec ręczny i nożny, oświetlenie, dzwonek i koszyk. Jest wytrzymały, idealny na miejskie warunki, o grubszych kołach, mocnej damskiej ramie, wygodny w obsłudze (załącznik nr 1 i 2). Żeby go wypożyczyć, trzeba się uprzednio zarejestrować w systemie i zapłacić symboliczną opłatę:1 zł (słownie: złotówkę). Zapłatę można uiścić internetowym przelewem, kartą kredytową bezpośrednio na stacji, a także (w drodze wyjątku) osobiście w Centrum Obsługi Klienta we wtorki między godziną 16 a 18. Przy wnoszeniu opłaty podajemy swoje dane adresowe. Umożliwi to ewentualne zidentyfikowanie osób, które niszczą lub zechcą przywłaszczyć sobie miejski rower. Operator udostępnił na swojej stronie internetowej www.nextbike.pl regulamin i proste zasady działania wypożyczalni (załącznik nr 5 i 6).

Rowerem miejskim można przemieszczać się tylko na terenie miasta. Maksymalny czas wypożyczenia to 12 godzin. Rowery można wypożyczyć i zwrócić w dowolnej stacji WRM (co ciekawe, nawet jeśli nie ma wolnego stojaka na rower, zaprojektowano specjalne stalowe uchwyty do przypięcia dodatkowych rowerów). Na sygnalizowane potrzeby i występujące problemy ma także reagować serwisant.

Pierwsze 20 minut przy każdorazowym wypożyczeniu jest bezpłatne, następnie do godziny użytkowania cena wynosi 2 zł, a każda następna godzina to koszt 4 zł. W praktyce wpłacając 1 zł opłaty inicjalnej można jeździć na rowerach każdorazowo do 20 minut za darmo. (załącznik nr 4). Jednoślady można wypożyczyć m.in. na pl. Uniwersyteckim, przy Hali Targowej, Galerii Dominikańskiej, akademikach wrocławskich uczelni - Dwudziestolatce i tzw. tekach Politechniki. Stacje są rozmieszczone w takiej odległości, że między jedną a drugą można bez trudności przejechać w ciągu pierwszych bezpłatnych 20 minut (załącznik nr 7).

System kosztował 1 mln 98 tys. zł. Środki wyłożyło miasto z własnego budżetu. Umowa z operatorem została podpisana do końca 2013 r. Po trzech latach miasto zdecyduje, czy przedłuży współpracę, czy też znajdzie nowego operatora. System stwarza możliwości rozbudowy o kolejne stacje i nowe rowery. Miasto traktuje umowę jako pilotażową. Eksploatacja systemu nie obciąża budżetu miasta, jest on finansowany z opłat użytkowników i z reklam umieszczonych na stacjach i rowerach. Całość przychodów wpływa do kasy miasta, a następnie przekazywana jest do operatora.

Wrocław jest dziś jednym z najbardziej rowerowych miast Polski. Według danych z Kompleksowych Badań Ruchu, które zostały przeprowadzone w 2018 roku, rowerem poruszą się w nim na co dzień 6,3% mieszkańców, co do niedawna było największą zmierzoną oficjalnie wartością spośród polskich miast.. Wrocław, co roku przyciąga około pięciu milionów turystów dzięki swojemu światowemu dziedzictwu UNESCO, które jest ważnym czynnikiem wpływającym na gospodarkę i transport miasta. Dzięki 130 tysiącom studentów, którzy stanowią około 20% całej 650-tysięcznej populacji, Wrocław ma ogromny potencjał, aby stać się miastem rowerowym i pieszym. W 2019 roku 41% podróży odbywało się samochodem, 28% podróżnych korzystało z transportu publicznego, 6% z roweru, a 24% na pieszo. Wrocław zamierza osiągnąć 70% udziału podróży bez samochodu do 2028 r., co oznacza wzrost o 11% w porównaniu z dzisiejszymi liczbami.

Istotnym czynnikiem wpływającym na wzrost udziału rowerów w mobilności miejskiej jest rozwój infrastruktury ścieżek rowerowych. Według danych z z Systemu Monitorowania Usługami Publicznymi Wrocław konsekwentnie zwiększa długość ścieżek rowerowych.

Źródło: GUS-System Monitorowania Usług Publicznych

Wrocławski Rower Miejski cieszy się bardzo dużą popularnością wśród mieszkańców i turystów. W systemie zarejestrowało się dotychczas ponad 15000 osób. Jeden rower jest wypożyczany nawet kilkanaście razy dziennie. Przyczyną tak dużego sukcesu jest otwartość systemu i jego cena, nie bez znaczenia są też dobrze wybrane lokalizacje stacji. Odległość między nimi nie przekracza 20 minut jazdy rowerem, czyli czasu na jaki można go wypożyczyć bezpłatnie.

Efektem uruchomienia systemu jest na pewno likwidacja bariery, jaką dla wielu mieszkańców jest zakup jednośladu. Można go po prostu wypożyczyć i to właściwie za 1 zł, jeżeli nie wyjedziemy poza obręb w jakim są usytuowane stacje. Popularyzacja poruszania się po mieście rowerem na pewno przełoży się na zdrowie jego mieszkańców i w dalszej perspektywie na zmniejszenie uciążliwych korków. Oczywiście do tego potrzebna będzie rozbudowa systemu.

Wdrożony we Wrocławiu system opiera się na wieloletnich doświadczeniach wybranego przez magistrat operatora. Ze strony samorządu trzeba opracować koncepcję funkcjonowania, zabezpieczyć środki własne lub pozyskać zewnętrzne i rozpisać przetarg. Można skorzystać z doświadczeń Wrocławia, gdzie przetarg na rower miejski ciągnął się bardzo długo. Pierwszy z nich (w czerwcu 2010 r) odwołano, gdyż okazało się, że złożone oferty są za drogie. Wrocław niejako przetarł drogę, którą mogą pójść również inne samorządy. Ważne wydaje się też właściwe skalkulowanie opłat. W przypadku Wrocławia zdecydowano się na opłaty symboliczne. Okazało się, że był to klucz do sukcesu przedsięwzięcia. W innych miastach w Polsce pobierano na przykład jednorazową kaucję, co zniechęciło potencjalnych użytkowników i tam zainteresowanie jest znacznie mniejsze.