Diagnoza sytuacji „na wejściu”
W wyniku rosnącej liczby dzieci posiadających opinię Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej (PPP) powstały problemy organizacyjne (dostęp do specjalistów) jak i finansowe (nieprzewidziane w planie finansowym wydatki pojawiające się czasie roku szkolnego). Konsekwencją było zwiększenie kosztów za zrealizowane godziny PPP (liczba godzin w tygodniu w niektórych szkołach znacząco się zwiększyła). Był również problem z zaplanowaniem wydatków związanych z obowiązkiem dyrektora, tzn. zaplanowaniem i organizacją pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów w szkole i dzieci w edukacji przedszkolnej.
Przeprowadzona została analiza dotychczas realizowanego zadania, w tym liczba realizowanych godzin PPP we wcześniejszych latach szkolnych. Planowane rozwiązanie miało ma celu zwiększenie optymalizacji wydatków w kontekście efektywności udzielania wsparcia oraz oszczędność czasu osób zarządzających oświatą. Pamiętano przy tym, że gmina nie może wpływać na organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i edukacji przedszkolnej (należy to do kompetencji dyrektora), jednak ma wpływ na wydatki związane z organizacją PPP.
Opis innowacji
W związku z powyższym Gmina i Miasto Koziegłowy w porozumieniu z dyrektorami opracowała procedury mające usprawnić realizację tego zadania i ograniczyć niepotrzebne stresujące sytuacje a konkretnie składanie nowych aneksów, proszenie o środki finansowe z każdą pojawiającą się nową opinią.
Dyrektor w arkuszu organizacji otrzymuje limit godzin, które organ prowadzący zabezpieczył do wypłaty w planie finansowym szkoły na organizację PPP. Limit jest roczny i może być dowolnie planowany i rozdysponowany przez dyrektora. Godziny PPP nie muszą być planowane na cały rok szkolny i to jeszcze w układzie tygodniowym. Pomoc ma być elastyczna. Jeśli uda się rozwiązać problem dziecka czy ucznia w grudniu, nie ma sensu płacić za zajęcia do czerwca. Dyrektor elastycznie zarządza swoim limitem - np. Dyrektor szkoły otrzymuje limit roczny 512 godzin ( 32 tygodnie nauki średnio po 16 godzin w tygodniu). Wdrożenie rozwiązania wymusiło stosowanie się do nowych zasad:
- jeśli rozdysponuje wszystkie godziny (16) już od pierwszego tygodnia roku szkolnego to istnieje duże prawdopodobieństwo, że w przypadku konieczności zorganizowania dodatkowych zajęć dla nowego ucznia, godzin zabraknie;
- musi planować strategicznie bo liczba godzin się nie zwiększy;
- nie musi przynosić aneksów do podpisu dopóki nie wykorzystał limitu, środki na godziny są zabezpieczone;
- może się zdarzyć, że w miesiącu maju czy czerwcu w szkole brakuje godzin z limitu – wtedy dyrektor albo ją organizuje np. poprzez wolontariat albo jej nie organizuje (w prawie nie ma żadnej informacji co do ilości godzin PPP dla dziecka- może być 1 godzina na cały rok szkolny i nie jest to łamanie prawa);
- dwa razy w roku szkolnym dokonywana jest ocena efektywności prowadzonych zajęć. Jej wyniki mogą wpłynąć na zmianę planowanych zajęć przypisanych dla konkretnego dziecka/ucznia. We wdrożonym systemie nie stwarza to żadnych problemów.
Zwiększenie godzin PPP powyżej limitu, może nastąpić jedynie w przypadku nowej opinii o konieczności zorganizowania zindywidualizowanej ścieżki edukacyjnej.
Księgowość monitoruje limit. Przy wykazie godzin do wypłaty w każdym miesiącu (są to zazwyczaj ponadwymiarowe, rzadko kiedy w etacie nauczyciela) odejmuje wypłacone godziny od limitu szkoły. Gdy pozostaje 25% przyznanego limitu dyrektor jest o tym informowany.
Wdrożone rozwiązanie uelastycznia realizowanie PPP. Nawet w specyficznym czasie (okresie pandemii), w związku z zawieszeniem zajęć, nie było sytuacji, aby któryś dyrektorów miał problem z brakiem godzin pod koniec roku szkolnego.
Opis procesu wdrożenia innowacji
Rozwiązanie funkcjonuje od września 2019. Przed wdrożeniem rozwiązania działania przeprowadzone zostały w następującej kolejności:
- Analiza danych - dyrektorzy je dostarczyli, gmina przeanalizowała;
- Wyliczenie limitów przez organ prowadzący;
- Spotkanie przedstawicieli organu prowadzącego z dyrektorami w celu uzgodnienia nowych ustaleń;
- Zatwierdzenie przez organ prowadzący arkusza organizacji z limitami;
- Realizacja przez dyrektorów rozwiązań;
- Monitorowania wykorzystanego limitu (dyrektorzy/organ prowadzący)
Rezultaty wdrożenia innowacji
Widoczne efekty:
- zmniejszyła się liczba aneksów do arkusza organizacji;
- dyrektorzy (niektórzy uczciwie przyznam) zmieniają rodzaje zajęć w trakcie roku szkolnego i jest rotacja uczniów np. na zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych;
- mniej stresujących rozmów o brakujących środkach na PPP, łatwe planowanie budżetu.
Oszacowanie nakładów poniesionych na realizacje projektu
Rozwiązanie nie wymaga dodatkowych nakładów finansowych. Realizacja godzin PPP wynika z przepisów prawa.
Zalecenia dla instytucji zainteresowanych wdrożeniem
Bardzo istotna jest dobra komunikacja i zapewnienie przychylności dyrektorów do proponowanego rozwiązania. Limit powinien być ustawiony na akceptowalnym dla obu stron poziomie (to wymaga negocjacji). Ważne jest ustalenie przypadków, w których limit ulega zwiększeniu - np. opinia o zindywidualizowanej ścieżce edukacyjnej, dodatkowe 5 opinii w szkole.
Ważne:
- ustalenie limitu jest uzgodnione w porozumieniu z dyrektorem (na podstawie wieloletniej praktyki, pierwsze propozycje dyrektorów są zazwyczaj zawyżone i z reguły organ prowadzący ustala mniejsze limity o ok. 5 do 10%);
- po wdrożeniu rozwiązania pedagog szkolny w ramach etatu prowadzi więcej zajęć z PPP niż przed wprowadzeniem limitów;
- dyrektorzy mają poczucie sprawczości i angażują się w zadania tak aby uzyskać jak najlepsze efekty.