Bank Danych o Mieście jako narzędzie wspierające procesy rozwojowe i zarządcze w Siemianowicach Śląskich

Głównym celem wdrożenia Banku Danych o Mieście w Siemianowicach Śląskich była chęć stworzenia nowej jakości informacji o mieście usprawniającej procesy decyzyjne w zakresie strategicznym i operacyjnym oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego i idei współzarządzania miastem przez jego użytkowników. Wdrożenie Banku Danych o Mieście miało przyczynić się m.in. do: zwiększenia dostępności i przejrzystości danych miejskich oraz podniesienia jakości współpracy z mieszkańcami i interesariuszami; zwiększenia wydajności wewnętrznej funkcjonowania urzędu poprzez wsparcie procesów zarządzania i podejmowania decyzji; podniesienia transparentności działań miasta oraz wykorzystania potencjału technologii cyfrowych. 

Bank Danych o Mieście (BDoM) to portal służący gromadzeniu i prezentacji danych dotyczących miasta. Wdrożenie portalu BDoM było zwieńczeniem działania pn. Zintegrowany, partnerski system monitoringu i informacji o mieście jako narzędzie wsparcia rozwoju społeczno-gospodarczego Siemianowic Śląskich realizowanego w ramach projektu Human Smart Cities finansowanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014–2020. W ramach tego działania m.in.: wykonano diagnozę oraz audyt miejski w zakresie partycypacyjno-informacyjnym, a także ekonomiczno-finansowo-społecznym oraz podjęto się próby wyznaczenia wskaźników rozwoju miasta na podstawie normy ISO 37120 – Zrównoważony rozwój społeczny – Wskaźniki usług miejskich i jakości życia. Jednocześnie przeprowadzono szereg aktywności promujących wykorzystanie technologii ICT oraz otwartych danych wśród różnych grup społecznych, w tym szkolenia dla uczniów, seniorów i pracowników administracji samorządowej czy spotkania sektorowe w formie warsztatowej. Zorganizowano też 4 SmartCampy, których celem było pobudzenie kreatywności młodzieży w zakresie wypracowania rekomendacji dla miasta, wykorzystując innowacyjne metody, a tym samym wsłuchując się w potrzeby tej grupy społecznej. 

W przeprowadzonej na wstępnym etapie wdrażania projektu diagnozie stwierdzono zauważalne braki danych oraz informacji w zakresie monitorowania rozwoju gminy i występujących na jej terenie zjawisk społeczno-gospodarczych. Wytwarzane w gminie dane były rozproszone i częstokroć przygotowywane w sposób utrudniający ich ponowne wykorzystanie. Brakowało również narzędzia pozwalającego na agregację i prezentację tych danych. Portal BDoM agreguje dane pochodzące z wielu źródeł, a użytkownicy znajdą tam dane przygotowane i przekazywane przez komórki Urzędu Miasta, jednostki organizacyjne czy spółki komunalne, a także dane pochodzące ze źródeł zewnętrznych, w tym z Banku Danych Lokalnych GUS. 

Agregacja danych, które prezentowane są w portalu BDoM, odbyła się poprzez określenie katalogu i zakresu zbieranych danych, przypisaniu poszczególnym danym ich gestorów (komórek i jednostek organizacyjnych Urzędu Miasta lub instytucji zewnętrznych) oraz przygotowanie i rozesłanie do gestorów formularzy zbierania danych, w tym danych archiwalnych. Po zebraniu danych od gestorów dokonano ich weryfikacji, przygotowano dane w formacie przeznaczonym do udostępnienia (CSV) i opublikowano na platformie BDoM. W Urzędzie powołano także pełnomocnika ds. otwartych danych oraz zespół do spraw zarządzania platformą Bank Danych o Mieście. Zadaniami pełnomocnika określonymi w zarządzeniu nr 2546/2021 Prezydenta Miasta Siemianowice Śląskie z dnia 12 listopada 2021 r. w sprawie: powołania Pełnomocnika ds. otwartych danych oraz zespołu do spraw zarządzania platformą Bank Danych o Mieście są: dodawanie, edytowanie, publikowanie i usuwanie zbiorów danych w zakresie przypisanych organizacji na platformie na podstawie danych otrzymanych z komórek organizacyjnych Urzędu oraz jednostek miejskich; weryfikacja zgodności otrzymanych danych; kontakty z komórkami organizacyjnymi/jednostkami w zakresie aktualizacji zbiorów i potrzeb agregacji nowych danych; weryfikacja danych przeznaczonych do prezentacji na stronie; kontakt z gestorami danych w celu aktualizacji danych; weryfikacja działania platformy, zgłaszanie uwag lub propozycji zmian. W skład zespołu wchodzą także: 

- administrator – odpowiedzialny za: bieżące utrzymanie Banku Danych o Mieście; kontakty z wykonawcą w zakresie gwarancji/rękojmi; niezwłoczne usuwanie awarii w poprawnym działaniu strony; zapewnienie interoperacyjności i kompatybilności z innymi systemami urzędowymi; 

- specjalista ds. promocji i informacji: odpowiedzialny za: monitorowanie, opracowywanie i przesyłanie do pełnomocnika treści promocyjnych, które mają zostać umieszczone na platformie Bank Danych o Mieście; weryfikację treści promocyjnych umieszczanych na platformie; promowanie platformy Bank Danych o Mieście w innych serwisach informacyjnych miasta. 

Równocześnie w komórkach organizacyjnych powołano koordynatorów – osoby odpowiedzialne za koordynowanie terminowego aktualizowania i przesyłania danych do pełnomocnika. 

Uruchomienie portalu BDoM daje możliwość stałego monitorowania określonych wskaźników rozwojowych przez kadrę zarządzającą, pracowników, a także – dzięki udostępnianiu w postaci otwartych danych – stwarza pole do zaangażowania mieszkańców i zewnętrznych interesariuszy (NGOs, przedsiębiorcy czy przedstawiciele środowisk naukowych) w procesy partycypacji społecznej i współzarządzania gminą. 

Równolegle do portalu BDoM rozpoczęto prace nad opracowaniem Strategii Smart City dla Siemianowic Śląskich do 2030 roku – dokumentu komplementarnego względem innych dokumentów strategicznych i planistycznych Siemianowic Śląskich, którego podstawowym zadaniem jest zwiększenie zakresu i efektywności wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesach zarządzania i funkcjonowania miasta.